Wpis

Bywa mylnie określany jako choroba, lecz należy do nieprawidłowości w rozwoju i swój początek ma we wczesnym dzieciństwie. Autyzm, bo o nim mowa, najczęściej rozwija się przed ukończeniem trzeciego roku życia, choć jego objawy widoczne są już w okresie niemowlęcym.

Przede wszystkim należy wspomnieć, że dziecko autystyczne posiada wiele rozbudowanych form zaburzeń, różniących się między sobą z uwagi na podłoże, a także zakres funkcjonowania, czyli zachowania, które mogą być różne. Wszystko jednak sprowadza się w mniejszym lub większym stopniu do zakłócenia aktywności pozasłownej. Dzieci dotknięte autyzmem nie potrafią nawiązywać więzi z innymi ludźmi. Ponadto, mają problemy z odwzajemnianiem uczuć, jak również nie czują potrzeby dzielenia się z otoczeniem swoimi pasjami, sukcesami czy szczęściem.

Definicję autyzmu u dzieci po raz pierwszy ponad pół wieku temu nakreślił założyciel psychiatrii dziecięcej, Leo Kanner. Według niego jest to zespół chorobowy, którego symptomami są brak predyspozycji do formowania relacji z ludźmi oraz izolacja. Dziś jednak pojęcie to interpretuje się jako spektrum zaburzeń. Do najbardziej znanych jego przyczyn zalicza się wpływ środowiska (promieniowanie, skażenie powietrza, wzrost nowych technologii, starszy wiek rodziców), uwarunkowania ciążowe oraz okołoporodowe, tj. niedotlenienia, komplikacje, wcześniactwo, czynniki neurotoksyczne (antybiotyki, szczepienia), nietolerancje pokarmowe, alergie, niska odporność, podłoże genetyczne i dziedziczenie. Nietrudno więc zauważyć, że zaburzenia te mogą wynikać z wielu decydujących faktów. Może być to zarówno tylko jeden, jak i kilka z nich, które się ze sobą łączą.

Autyzm objawia się z kolei między innymi takimi aspektami, jak: brak patrzenia za wzrokiem drugiej osoby, nie zwracanie uwagi na to, co ktoś pokazuje dziecku, większe zainteresowanie przedmiotami, niż osobami. Co więcej, takie dziecko nie pokazuje dorosłym żadnych przedmiotów, które je zaciekawią. W porównaniu do jego zdrowych rówieśników nie chwali się i preferuje zabawę samo, niż z kimś. Z kolei u dziecka autystycznego, które ma już kilka lat, zauważyć można opóźnienia w rozwoju mowy. Problemy z nią i komunikacją należą do priorytetowych wyznaczników diagnozowania autyzmu. Warto podkreślić, że braki w tej dziedzinie dostrzegalne są już na samym początku, gdyż kilkumiesięczne dziecko dotknięte autyzmem nie gaworzy, a jego zdolności kontaktowania się z bliskimi ulegają zatracaniu się. Podczas gdy zdrowy trzylatek dysponuje już zasobnym słownictwem i potrafi tworzyć pełne zdania, dziecko autystyczne w tym wieku rzadko kiedy jest w stanie sformułować pojedyncze wyrazy. Dodatkowo, takie dziecko bawi się inaczej niż jego koledzy. Jednym z przykładów jest tu kłopot z grą "na niby". Udział w zabawach, w których ustanowione są jakieś zasady, również sprawia mu trudności. Dzieci autystyczne nie są w stanie określić potrzeb czy odczytywać emocji innych osób, nie czują potrzeby kontaktu z innymi. Nie rozumieją też, że inni dedukują w inny sposób, niż one same.

W celu rozpoznania i potwierdzenia, że dziecko dotknięte jest właśnie tym rodzajem zaburzeń rozwoju, potrzebne są specjalistyczne badania. Cały proces diagnostyczny składa się na wywiad rozwojowy, ocenę lekarską, kontrolę, spotkanie z pedagogiem, psychologiem, lekarzem (czasem także logopedą), aż wreszcie na koniec wystawia się raport z opisem całościowych wyników badań.

Rzeczą ważną jest, aby dzieci autystyczne jak najwcześniej rozpoczęły terapię. Dzięki leczeniu i odpowiednim zajęciom, mają one szansę na lepsze życie i przystosowanie się, choćby w niewielkim stopniu, do funkcjonowania w społeczeństwie. Należy więc odszukać taki rodzaj ćwiczeń, w którym dziecko chętnie będzie brało udział, a także który pozwoli na lepszą obserwację jego zachowań i ułatwi komunikację zarówno pomiędzy terapeutą, a dzieckiem, jak i pomoże jego rodzicom w porozumieniu się ze swoją pociechą. Poniżej podano przykłady metod terapii, jakie stosuje się obecnie:

• terapie medyczne - np. farmakologia, diety,
• terapie o podstawie psychoanalitycznej, np. psychoterapia,
• edukacja,
• ćwiczenia fizyczne,
• techniki behawioralne,
• gry i zabawy, które pomagają w rozwoju więzi z innymi ludźmi.

Wybór metody leczenia zależny jest od wielu czynników, przykładowo od reakcji dziecka na dany bodziec. Na efekty takiej terapii często trzeba długo czekać, a cały proces wydaje się nie mieć końca, jednak z czasem zaczyna być widoczna poprawa w komunikacji i zachowaniu dziecka.