Wpis

Żydzi należą do jednego z najstarszych narodów na świecie. To właśnie wśród Żydów narodziło się chrześcijaństwo, a judaizm jest mocno zakorzeniony w religii chrześcijan. Dlatego nazywamy ich "starszymi braćmi w wierze". Warto o tym pamiętać, bo nie każdy zdaje sobie sprawę jak bardzo wiele mamy z tym narodem wspólnego i jak bardzo ich kultura wpłynęła na całą kulturę europejską. W żydowskim roku kalendarzowym obchodzi się kilkanaście różnych świąt. A jakie są najważniejsze żydowskie święta obchodzone przez religijnych Żydów, które warto bliżej poznać?

Rosz ha-Szana

Jest to święto Nowego Roku. Po hebrajsku wyrażenie "rosz ha-szana" dosłownie tłumaczy się jako "głowa roku". Święto obchodzi się pierwszego i drugiego dnia miesiąca tiszri (wrzesień-październik). Według tradycji jest to dzień podczas którego Bóg osądza ludzkie uczynki z poprzedniego roku. To czas, kiedy każdy człowiek musi rozważyć swoje postępowanie i grzechy. W czasie tych dni świętuje się także rocznicę stworzenia świata. Początek Nowego Roku ogłasza dźwięk szofaru - baraniego rogu. Święto otwiera czas pokuty, który trwa 10 dni, a kończy ją kolejne święto - Jom Kipur.

Jom Kipur

Po hebrajsku oznacza "dzień pojednania" i jest to jedno z najważniejszych i najbardziej uroczystych świąt żydowskich. Obchodzi się je dziesiątego dnia tiszri. Podczas tego święta obowiązuje całkowity zakaz pracy oraz post. Żydzi zwracają się wtedy w geście pojednania do ludzi z którymi nie byli w zgodzie w minionym roku i wynagradzają im krzywdy. W synagodze wyznają swoje grzechy Bogu. W trakcie święta należy też zrezygnować z cielesnych przyjemności do których należą stosunki seksualne, mycie się, a nawet noszenie skórzanego obuwia. Religijni Żydzi ubierają się w białe szaty, które mają oznaczać czystość i pokorę.

Sukkot

Święto Sukkot nazywane jest też świętem szałasów, albo namiotów. Rozpoczyna się pięć dni po Jom Kipur. W starożytności było to święto radości z urodzaju zaraz po zebraniu plonów z pól, winnic i sadów. Żydzi modlili się też wtedy o jak najlepsze plony w kolejnym roku. Obchody tego święta trwają siedem dni podczas których nocuje się w wybudowanych w tym celu szałasach. Mają one upamiętniać wędrówkę Izraelitów przez pustynię do Kanaanu. Religijni Żydzi mieszkający w miastach szałasy robią wtedy na balkonach. W Polsce nadal można spotkać w starych kamienicach tak zwane "kuczki", które były zabudowanymi balkonami lub altankami. Żydzi nocowali w nich bądź modlili się podczas Sukkot. Na święto sporządza się specjalny bukiet m.in. z palmy, mirtu i wierzby, którego używa się w czasie ceremonii w synagodze.

Chanuka

To chyba najbardziej znane żydowskie święto, które przypada na okres przesilenia zimowego w miesiącu kislew (listopad-grudzień). Trwa osiem dni, a nazywane jest też Świętem Świateł. Przypomina o cudzie, jaki wydarzył się w Świątyni Jerozolimskiej po powstaniu żydowskim przeciwko Grekom. Po oczyszczeniu zbeszczeszczonej świątyni okazało się, że oliwa służąca do świecznika starczy tylko na jeden dzień, ale w niewyjaśniony sposób świecznik palił się przez osiem dni. Na pamiątkę tego wydarzenia przez osiem dni o zachodzie słońca zapala się kolejne świecie w ośmioramiennym świeczniku o nazwie chanukija. Świecznik ustawiony jest przy oknie, albo drzwiach. Chanuka to bardzo radosne święto podczas którego dzieci bawią się i dostają prezenty. W tym czasie Żydzi nie muszą pościć. Tradycja nakazuje nawet jeść tłuste potrawy na oleju. Popularne są słodkie pączki z konfiturami i placki ziemniaczane zwane latkes.

Purim

To również bardzo radosne święto obchodzone w miesiącu adar (luty-marzec). Upamiętnia ocalenie Żydów od zagłady z rąk Hamana, który był ministrem perskiego króla. Dowiedziała się o tym żona króla - Estera i poprosiła go o pomoc. Haman został powieszony, a tysiące innych jego zwolenników zostało zgładzonych. Po modlitwach w synagodze Żydzi zasiadają do świątecznego stołu. Podawane są wtedy nadziewane trójkątne ciasteczka zwane "uszami Hamana". W czasie święta urządza się wielkie widowiska, tańce i maskarady. Rozdaje się również prezenty i jałmużnę, a nadużywanie napojów alkoholowych uważane jest jako obowiązek.

Pesach

To najstarsze żydowskie święto, które zaczyna się nocą czternastego dnia miesiąca nisan (marzec-kwiecień). Obchodzi się je na pamiątkę wyzwolenia Żydów z niewoli egipskiej. Nazwa po hebrajsku oznacza "przejście", albo "pominięty". Związane jest to z ominięciem domów Izraelitów ostatniej plagi egipskiej - śmierci pierworodnych. Pesach trwa siedem dni, a przed świętem z domu usuwa się wszystkie produkty zbożowe powstałe na bazie fermentacji. Spożywa się wtedy tylko chleb niekwaszony, czyli tzw. macę. Podczas uroczystej wieczerzy pierwszego dnia zwanej wieczerzą sederową Żydzi jedzą potrawy mające symboliczne znaczenie, które przypominają wyjście z Egiptu. Spożywa się m.in. warzywa zanurzone w słonej wodzie (łzy niewoli) czy gorzkie zioła (gorycz cierpienia). Jednym z rytuałów w czasie uczty jest rytuał jedzenia przełamanej przez pana domu macy.