Jak zadbać o dobry i zdrowy sen?

Czy o roli snu w życiu człowieka nikogo nie trzeba przekonywać? Wydawałoby się, że jest to temat oczywisty i każdy doskonale wie, że dobry sen jest fundamentem zdrowego życia. Rzeczywistość jednak pokazuje, że wiele osób zaniedbuje ten element fizjologii. Co jest powodem takiego stanu rzeczy? Jak poradzić sobie z problemem niedostatku snu lub jego nadmiaru? Czy jest to nieodwracalnie wbudowane w nasz organizm, czy też jest to tylko złe przyzwyczajenie? Ile powinno się spać? Odpowiedź na te pytania jest kluczowa do podjęcia odpowiednich działań i zbudowania zdrowych nawyków.

Jakie są powody zaburzeń snu?

Bardzo często za te zaburzenia ludzie odpowiadają sami. Wybierają życie pełne biegu, z przytłaczającą liczbą obowiązków, które nie sposób zrealizować w terminie. Pracują więc do późnych godzin nocnych, zasypiają o nienaturalnej porze by następnego dnia wstać niewyspanym lub o równie nienaturalnej porze, a cały cykl powtórzyć jeszcze wiele razy. To prowadzi do kompletnego rozregulowania zegara biologicznego, produkcji melatoniny, serotoniny i wielu innych ważnych hormonów.

Nieodpowiednia dieta również ma wpływ na złą jakość snu, a przecież każdy wybiera, co je. Warto więc zwrócić uwagę na to co pomaga, a co wręcz przeszkadza w osiągnięciu dobrego snu już na poziomie odżywiania.

Zaburzenia mogą też wynikać nie z naszych działań, lecz indywidualnych cech oraz czynników zewnętrznych. Dla przykładu, osoby wrażliwe na dźwięk obudzi w środku nocy przelatujący komar, a odrobinę wyższa temperatura uniemożliwi zaśnięcie tym, którzy preferują chłód. We znaki potrafi też dać się zmiana strefy czasowej. Ponadto, osoby o zwiększonej wrażliwości emocjonalnej, mogą, mimo zmęczenia, nie zasnąć przez wiele godzin z powodu natłoku całej masy różnych myśli.

Przyczyn zbyt krótkiego, długiego lub niestabilnego snu jest dużo więcej, ale niezależnie od powodu trudności sennych, możliwe jest ich wyeliminowanie.

Jak poprawić jakość snu?

Aby osiągnąć lepszy sen, należy przede wszystkim zasypiać o najlepszej do tego porze, dla większości ludzi jest to przedział między godziną 22 a 1 w nocy. Do dokładnego ustalenia godziny zaśnięcia należy obliczyć o której godzinie rano chcemy wstać i ile godzin chcemy przeznaczyć na sen. Powinien on trwać między 6 a 8 godzin, przy czym optymalna długość snu jest uzależniona od indywidualnych predyspozycji i dla jednej osoby może to być 6, dla drugiej 7 a dla jeszcze innej 8 godzin.

Przy problemach z zaśnięciem, należy najpierw spróbować metod niefarmakologicznych. Przede wszystkim, należy zrezygnować z niebieskiego światła emitowanego przez smartfony, tablety oraz ekrany komputerów i telewizorów. Zamiast tego, warto jest się wyciszyć przy książce lub rozmowie z partnerem czy współlokatorem. Trzeba też pamiętać, że spożywanie posiłków na krótko przed snem pogarsza jego jakość. Najlepiej jest zjeść ostatni posiłek nie później niż 2 godziny przed pójściem spać. Dodatkowo warto zadbać, żeby danie to było lekkostrawne. Przed samym snem należy upewnić się, że temperatura w sypialni jest optymalna.

Co robić, jeśli wymienione wyżej sposoby nie działają? W takiej sytuacji nie trzeba jeszcze iść jeszcze do lekarza, można natomiast spróbować krótkiej, melatoninowej kuracji. Melatonina to hormon odpowiadający w organizmie człowieka za uczucie senności. Jeśli go brakuje, to brakuje też ochoty na sen. Można uzupełnić jego niedobór zażywając tabletkę z melatoniną, lecz należy uważać i na pewno nie łączyć jej z alkoholem ani przekraczać zalecanej dziennej dawki. Na rynku istnieje kilka leków z melatoniną w składzie i powinny być one dostępne w każdej aptece bez recepty.

Jeśli kuracja nie pomoże w zasypianiu, nie poprawi jakości snu lub mimo zasypiania o pożądanej godzinie, ranne wstawanie nie będzie łatwiejsze, to wówczas należy zasięgnąć opinii lekarskiej. W organizmie może brakować jeszcze innych składników odpowiedzialnych za dobry sen i samopoczucie.

W zdecydowanej większości przypadków, problemy ze snem nie są wrodzone, lecz nabyte. Skoro można się do czegoś przyzwyczaić, można się też odzwyczaić i zastąpić zły nawyk dobrym. Warto więc spróbować swoich sił w osiągnięciu wspaniałego snu.

Aktywność fizyczna a sen

To prawda, że regularne uprawianie sportu pomaga uzyskać dobry sen. Przynosi też szereg innych plusów, ale dla większej pewności że sen będzie dobry, lepiej nie ćwiczyć przed pójściem spać. Podczas aktywności fizycznej organizm wytwarza endorfiny, które to z kolei redukują stres i negatywne emocje - bardzo pomocne, jeśli mamy problemy senne. Zaleca się jednak, aby uprawianie sportu miało miejsce najpóźniej po południu, ponieważ wysiłek fizyczny powoduje zwiększone pobudzenie organizmu.

Co można dodatkowo zrobić wieczorem dla dobrego snu? Poza odstawieniem wszelkich dystraktorów w postaci smartfonów, komputerów czy mocnego światła, warto wykonać sesję jogi, która pozwoli wyciszyć umysł i rozluźnić ciało. Ponadto, można sobie pomóc relaksującą, gorącą kąpielą lub prysznicem.

Te wszystkie sposoby na pewno pomogą każdemu poprawić w jakimś stopniu jakość snu. Ważne jest jednak, aby również samemu starać się obserwować swój organizm, wyciągać wnioski i wiedzieć co pomaga, a co przeszkadza w uzyskaniu spokojnego, regenerującego i przyjemnego snu.